(Ảnh: nguồn internet)

Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng sử dụng đúng người, đúng việc thì con người mới có khả năng sáng tạo, tài mới có dụng. Vì vậy, ngay từ những ngày đầu cách mạng Hồ Chí Minh đã quan tâm đặc biệt đến việc đào tạo, sử dụng cán bộ, giao cho họ những trọng trách và giúp đỡ họ hoàn thành xuất sắc sứ mệnh cách mạng giao phó. Để có được những cán bộ ưu tú một lòng vì Đảng, vì dân, theo Hồ Chí Minh trong sử dụng cán bộ phải hiểu biết cán bộ, khéo dùng cán bộ, cất nhắc cán bộ, thương yêu giúp đỡ cán bộ và còn phải phê bình, khen thưởng cán bộ.
Trước hết, phải hiểu và đánh giá đúng cán bộ
Đây là yêu cầu xuất phát để tiến hành các mặt khác của công tác cán bộ. Nếu không đánh giá đúng tình hình thì không thể đề ra chính sách cán bộ một cách đúng đắn. Theo Hồ Chí Minh muốn hiểu biết cán bộ thì phải hiểu mình trước, vì “đã không tự biết mình thì khó mà biết người, vì vậy, muốn hiểu biết đúng sự phải trái ở người ta, thì trước hết phải biết đúng sự phải trái của mình. Nếu không biết sự phải trái ở mình, thì chắc không thể nhận rõ người cán bộ tốt hay xấu”(1). Phải biết mình, biết người mới sử dụng đúng cán bộ, để mình càng ít khuyết điểm thì cách xem xét cán bộ càng đúng, như thế mới không phạm những căn bệnh: "1. Tự cao tự đại; 2. Ưa người ta nịnh  mình; 3. Do lòng yêu, ghét của mình mà đối với người; 4. Đem một cái khuôn khổ nhất định, chật hẹp mà lắp vào tất cả mọi người khác nhau. Người cho rằng nếu phạm một trong bốn bệnh đó thì người làm công tác cán bộ “cũng như mắt đã mang kính có màu, không bao giờ thấu rõ cái mặt của những cái mình trông”(2)

(Ảnh: nguồn internet)

Hồ Chí Minh nhắc nhở: dùng cán bộ không đúng tài năng của họ, cũng là một cớ thất bại. Người ví dụ: “người viết giỏi nhưng nói kém lại dùng vào việc cần phải nói. Người nói khéo nhưng viết xoàng lại dùng vào công việc viết lách. Thành thử hai người đều không có thành tích”(3).
Thứ hai, phải khéo dùng cán bộ
Trong tư tưởng Hồ Chí Minh, nội dung này được Người nhấn mạnh là phải “dùng người đúng chỗ, đúng việc” và được bàn đến tập trung nhất trong tác phẩm Sửa đổi lối làm việc. Người làm công tác cán bộ trong khi dùng cán bộ cần phải tránh:
1. Ham dùng người bà con, anh em quen biết, bầu bạn, cho họ là chắc chắn hơn người ngoài.
2. Ham dùng những kẻ khéo nịnh hót mình, mà chán ghét những người chính trực
3. Ham dùng những người tính tình hợp với mình, mà tránh những người tính tình không hợp với mình.

(Ảnh: nguồn internet)

Dùng cán bộ phải căn cứ vào phẩm chất đạo đức, chuyên môn, năng lực công tác của họ. Vì việc mà chọn người chứ không được vì người mà chọn việc. Sai lầm của người dùng cán bộ là ham dùng những kẻ khéo nịnh mình dẫn đến hiện tượng ô dù, kéo bè kéo cánh, công thần. Hồ Chí Minh đòi hỏi người làm công tác cán bộ phải có tâm trong sáng, có tấm lòng độ lượng khoan dung, vị tha, không thành kiến hẹp hòi, chân thành, cởi mở, gần gũi... có như vậy mới cảm hóa được cán bộ, tạo niềm tin để họ phấn đấu vươn lên.
Thứ ba, phải có gan đề bạt, cất nhắc cán bộ
Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, người làm công tác cán bộ phải có gan đề bạt, cất nhắc cán bộ. Đó là sự khẳng định, ghi nhận năng lực, sự cống hiến của từng cán bộ, đồng thời động viên khích lệ những người xung quanh, tạo động lực cho họ phấn đấu vươn lên trong công tác. Nếu người tài đức mà không được đề bạt, cất nhắc sẽ bị thui chột tài năng. Người làm công tác cán bộ không nên thành kiến , hẹp hòi, ích kỷ, sợ những người được cất nhắc sẽ vượt mình, hay vì cất nhắc người khác lên mà uy tín của mình bị giảm sút. Trên cơ sở những ưu điểm, năng lực mà đề bạt, cất nhắc họ một cách khách quan, công tâm, đúng người, đúng việc. Người làm công tác cán bộ “nếu vì lòng yêu ghét, vì thân thích, vì nể nang, nhất định không ai phục” và như thế là "có tội với Đảng, với đồng bào". Hồ Chí Minh lưu ý việc phải xem xét thật kỹ trước khi đề bạt cán bộ, sau khi đề bạt rồi thì phải theo dõi, giúp đỡ, kiểm tra cán bộ đó, nếu không làm như thế thì hỏng việc.
Thứ tư, kiểm tra, phê bình, khen thưởng cán bộ
Trong khi sử dụng cán bộ, bên cạnh việc tin tưởng giao việc, yêu thương, giúp đỡ cán bộ cần phải kiểm tra, phê bình, khen thưởng. Theo Hồ Chí Minh: “có kiểm tra mới huy động được tinh thần tích cực và lực lượng to tát của nhân dân, mới biết rõ năng lực và khuyết điểm của cán bộ, mới sửa chữa và giúp đỡ kịp thời”(4). Kiểm tra phải tiến hành thường xuyên, phải phối hợp chặt chẽ từ trên xuống dưới và từ dưới lên, phải dựa vào lực lượng quần chúng nhân dân để góp ý phê bình cán bộ. Tuy nhiên, trong phê bình chớ có thái độ gay gắt, mà phải phê bình trên tinh thần góp ý chân thành để họ tiến bộ, phải phê bình đúng và giải thích cho họ hiểu. Đồng thời, phải khen thưởng kịp thời để khích lệ, động viên họ.
Thứ năm, luân chuyển cán bộ
Trong công tác cán bộ, cần phải chú trọng thực hiện việc luân chuyển cán bộ. Theo Hồ Chí Minh “trong từng thời gian công tác sẽ luân chuyển” nhằm đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng và hiệu quả của công tác cán bộ. Thông qua thực tiễn để rèn luyện, thử thách cán bộ, làm cho cán bộ thích ứng với nhiệm vụ Đảng giao, phát huy năng lực của mình ở mức cao hơn trong nhiều hoàn cảnh khác nhau. Qua việc luân chuyển cán bộ, phát hiện được điểm mạnh, điểm yếu của họ để từ đó bổ nhiệm công tác phù hợp hơn. Tuy nhiên, việc luân chuyển cán bộ cần có quy định cụ thể, rõ ràng, có chính sách đãi ngộ phù hợp với hoàn cảnh của họ.
Xác định tầm quan trọng của công tác cán bộ, Đại hội XIII của Đảng xác định nâng cao chất lượng quy hoạch cán bộ, gắn kết với công tác đánh giá, đào tạo, bồi dưỡng, luân chuyển, sắp xếp cán bộ. Chú trọng việc phát hiện cán bộ có năng lực nổi trội để có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng nhân tài cho đất nước. Tiếp tục thực hiện việc luân chuyển cán bộ, bảo đảm tính tổng thể, đồng bộ, liên thông, thường xuyên, liên tục, bảo đảm cân đối, hài hòa giữa luân chuyển cán bộ với việc phát triển nguồn cán bộ tại chỗ.
Đại hội XIII của Đảng xác định: “Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ. Hoàn thiện thể chế, quy định về công tác cán bộ, tiêu chuẩn chức danh, tiêu chí, cơ chế đánh giá cán bộ. Xây dựng đội ngũ cán bộ, trước hết là người đứng đầu có bản lĩnh chính trị vững vàng, có đạo đức trong sáng, năng lực nổi bật, dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám đổi mới sáng tạo, dám đương đầu với khó khăn, thử thách, dám hành động vì lợi ích chung, có uy tín cao và thực sự tiên phong, gương mẫu, là hạt nhân đoàn kết…”(5)
Từ tầm quan trọng như vậy, thiết nghĩ nhằm nâng cao hơn nữa chất lượng và hiệu quả của công tác cán bộ, nhất là khâu sử dụng cán bộ, cần phải học tập quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong sử dụng cán bộ, đổi mới tư duy, cách làm, khắc phục những yếu kém trong từng khâu của công tác cán bộ, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước./.

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1, 2, 3, 4. Hồ Chí Minh toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia, HN 2011, tập 5, tr. 317; tr.317; tr.283; tr.636.
5. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb.Chính trị quốc gia Sự thật, HN, 2021, tập 1, tr.97
                                                                                    ThS. Chu Minh Tâm
Khoa Lý luận cơ sở